Geschikt voor alle versies van Hauptwerk

Dit middeleeuws barok orgel (1531) heeft 6 1/2 stemmen verdeeld over 1 manuaal en pedaal.

Uitgebreide informatie is te vinden onder de tab: "Historie".

Dispositie

Technische informatie

Het klavier is uitgevoerd met een z.g. "Kort octaaf".
Het pedaal heeft slechts enkele toetsen C, D, E, F, G, A, Ais, B, C, Cis, D. De tractuur is geheel mechanisch.
Toonhoogte: ca. bijna een hele toon boven normaal.
Stemming: 1/4-komma middentoon zonder aanpassingen.
Winddruk: 89 mm
3 Spaanbalgen (1857)
5 stemmen zijn nog origineel

Het orgel

Bij binnenkomst in de kerk trekt het orgel in deze kleine ruimte al snel de aandacht. Door de grijze patina en sterk verweerde tinfolie van de frontpijpen straalt het orgel een imponerende ouderdom uit. Het orgel, van een onbekende bouwer, dateert uit 1531. Het is een der oudste nog bespeelbare orgels van Nederland. De orgelkas heeft als bijzonderheid links en rechts panelen met beschilderd pijpwerk uit 1634.

De tijdstippen van veranderingen.

Omtrent het tijdstip van de veranderingen kan alleen gegist worden. De vermelding op een der panelen aan de voorzijde van het orgel, in 1:6:34 'met leteren en schilderyen verciert' doet vermoeden dat dit slaat op de beschilderde luiken. Het jaar 1686 vermeldt 'dit orgel gants gerepareert' hetgeen een forse ingreep zou kunnen betekend hebben. In 1731 bracht Nicolaas Willenbroek, in opdracht van douariere Ripperda, een nieuwe C en Cis windlade met bijbehorende mechaniek en klaviatuur aan. Willenbroek was een medewerker van de in 1729 overleden Franz Caspar Schnitger. In 1775, 1807 en 1844 werden er door Lohman ('groote droogte') reparaties verricht. 1857, door Freytag werden drie grote nieuwe grenen balgen plus bijbehorend windkanaal vervaardigd. Het eiken kanaal naar de lade werd vergroot. Om deze balgen achter het orgel een plaats te geven werd de koortravee grotendeels met een balkon overdekt. Freytag verving tevens de Quint 1 1/3 vt bas/ Sesquialter 2 sterk discant door een gedekte Fluit 4 vt en de Mixtuur 4-5-6 sterk door een Gamba 8 vt discant. 1974/1975, restauratie door de orgelmaker Albert Hendrik de Graaf. Herstel van de totaal lekke windlade, waarbij de originele makelij niet werd gewijzigd. Nieuwe registerknoppen en naamplaatjes. Herstel van het klavier en het pedaal. Herstel van enkele beschadigde pijpen. Vervanging van de Gamba discant door een Sesquialter 2 sterk discant. In overleg met de kerkrestaurateurs werden de balgen in de ZO-hoek van het koor op de begane grond opgesteld. Het orgel van Krewerd overleefde meerdere oorlogen en overstromingen, echter in 1967 leek het doek definitief te vallen. Het kerkgebouw verkeerde in deplorabele toestand. Er was zelfs sprake van afbraak en het orgel zou verkocht worden. De zelfstandige Nederlands Hervormde Gemeente Krewerd, in de persoon van de toen enige kerkvoogd, landbouwer Marten Alje Bos, heeft zich verzet tegen deze dreigende ondergang. En met succes. Hij wist zich onder andere enorm gesteund door de toenmalige burgemeester Brons. Kerk en toren werden gerestaureerd door Monumentenzorg. Orgelmaker/restaurateur Albert Hendrik de Graaf ontfermde zich liefderijk over het orgel. Hij schrijft: Vanaf 1968 is aan mij de zorg voor dit orgel toevertrouwd en ik mocht in de periode van 1972-1975 werken aan het herstel. Dit herstel had een conserverend oogmerk en zou geen aantasting van het klankbeeld vormen. Het pijpwerk is toen zonder enige ingreep, na herstel van de windlade, in het orgel geplaatst. Slechts in een enkel geval is reparatie onoverkomelijk gebleken.

De toonhoogte: De toonhoogte is nu (2006) ruim een halve toon hoger dan a=440 Herz.

Dispositie: De dispositie is vanaf de vernieuwing in 1731 met uitzondering van de in 1857 verwijderde Mixtuur en Sesquialter, ongewijzigd.

Het eeuwenoude gotische orgel met zijn maximum aan resonans en volume en met de direct aansprekende, stralende stemmen is van zeldzaam ruige schoonheid. En 'in de glorie en glaans van d'aiwen ...' bleef in het Groningse landschap dat kostbaar kleinood in de oude kerk van Krewerd, bewaard. In 1983 is de kerk en de toren overgedragen aan de Stichting Oude Groninger Kerken.

_{Bronnen: Het orgel in de kerk van Krewerd, Albert Hendrik de Graaf
Plaatselijke Commissie Krewerd van de Stichting Oude Groninger Kerken}

Virtuele speeltafel Hauptwerk versie 5 origineel

Hier ziet u de speeltafel van de versie voor Hauptwerk 5. We hebben hierbij gekozen voor 1 Organ Definition File met een tabblad voor de originele versie, een voor een standaard versie en tenslotte een voor voor een uitgebreide versie. Deze hier afgebeelde virtuele speeltafel van het orgel van Krewerd lijkt het meest op de echte situatie. Het originele orgel heeft een zogenaamd "kort-octaaf". Dit zogenaamde "kort-octaaf" is eigenlijk een "lang-octaaf". oudere klavieren gingen niet lager dan F (met de toetsen F-G-A-Ais-B). Als de organist lagere toetsen wilde, dan voegden de orgelbouwers deze toetsen (C-D-E) op een erg efficiënte manier toe. We noemen dit nu "kort-octaaf" maar eigenlijk waren er geen toetsen weggelaten maar toegevoegd. Later werden natuurlijk meer toetsen toegevoegd (Fis, Gis,), etc. Op het originele orgel van Krewerd speelt bij het indrukken van toets E de C, toets F speelt de F, toets Fis speelt D, toets G speelt G en toets Gis speelt E. De rest is normaal. Het pedaal is aangehangen en bevat de toetsen C, D, E, F, G, A, Ais, B, C, Cis, D. Om het originele klavier te gebruiken moet u in HW5 via Organ Settings/Connect Keyboard MIDI inputs to Organ Keyboards MAN ORG met één van uw klavieren verbinden. Om het originele pedaal te gebruiken moet u in HW5 via Organ Settings/Connect Keyboard MIDI inputs to Organ Keyboards PEDAL ORG met uw pedaal verbinden.

^{Foto: Virtuele speeltafel origineel}

Virtuele speeltafel Hauptwerk versie 5 normaal

Deze versie van het orgel van Krewerd kan op de normale wijze bespeeld worden. Het pedaal is aangehangen nu met een normale indeling. Om het normale klavier te gebruiken moet u in HW5 via Organ Settings/Connect Keyboard MIDI inputs to Organ Keyboards MAN STD met één van uw klavieren verbinden. Om het normale pedaal te gebruiken moet u in HW5 via Organ Settings/Connect Keyboard MIDI inputs to Organ Keyboards PEDAL STD met uw pedaal verbinden.

^{Foto: Virtuele speeltafel normaal}

De uitgebreide versie met alle 7 stemmen op alle klavieren en pedaal

Om deze 2 normale klavieren te gebruiken moet u in HW5 via Organ Settings/Connect Keyboard MIDI inputs to Organ Keyboards MAN1 EXT met uw eerste klavier verbinden en MAN5 EXT met uw tweede klavier. Om het 27 tonige pedaal te gebruiken moet u in HW5 via Organ Settings/Connect Keyboard MIDI inputs to Organ Keyboards PEDAL EXT met uw pedaal verbinden.

^{Foto: Virtuele speeltafel uitgebreid}

Systeemeisen

• een redelijk moderne computer
• een goede geluidskaart
• een toetsenbord of keyboard ​òf een compleet electronisch orgel met MIDI uitgang.
• goede kwaliteit luidsprekers/hoofdtelefoon

De computer

Een redelijk moderne computer. Exacte uitspraken over wat er tenminste nodig is zijn erg moeilijk. U vindt veel informatie hierover op Hauptwerk.com. Het virtuele orgel van Krewerd is leverbaar voor Hauptwerk versie 4 en 5. Onderaan vindt u een tabel van het geheugengebruik in de diverse programma's. 

De geluidskaart

Een goede geluidskaart in of aan de computer. Deze kaart verzorgt ook de MIDI verbinding van de speeltafel naar de computer.

Toetsenbord

Een toetsenbord of keyboard òf natuurlijk een compleet electronisch orgel met MIDI uitgang.

Luidsprekers/hoofdtelefoon

Het beste komt de geweldige geluidskwaliteit van Hauptwerk tot zijn recht via een zeer goede hoofdtelefoon b.v. AKG of Sennheiser. Wij geven de voorkeur aan het aansluiten van de geluidskaart op uw stereo-installatie. Wat u beslist niet moet doen is Hauptwerk beluisteren via in de monitor ingebouwde luidspreker(tjes) of via een setje computerluidsprekers van 10 Euro!

Tabel geheugengebruik: versie Hauptwerk 5 (ruimte nodig op de harddisk 1055 MB)

Demo's (met uitgebreide omschrijving onderaan deze pagina)

• Richard Alwood In Nomine

• Orlando Gibbons Voluntary in G

• John Bull Präeludium in a
• J.S. Bach Goldberg Variation 2
• Arjan Versluis: Improvisatie Psalm 5 Koraal
• Arjan Versluis: Improvisatie Psalm 5 Variatie 1
• Arjan Versluis: Improvisatie Psalm 5 Variatie 2
• Arjan Versluis: Improvisatie Psalm 5 Variatie 3
• Arjan Versluis: Improvisatie Psalm 5 Variatie 4
• Arjan Versluis: Improvisatie Psalm 5 Variatie 5
• Heinrich Isaac (1450-1517) Innsbruck ich muss dich lassen
• Georg Böhm Partita Ach wie nichtig, ach wie fluchtig 
• J. Pachelbel Hertzlich tut mich verlangen var 7
• Antonio Valente: Lo Ballo dell' Intorcia
• G.P. Telemann: Vater unser im Himmelreich

• J.G. Walther: Jesus, meine Zuversicht

• G.P. Telemann: O Lamm Gottes, unschuldig

• J.G. Walther: Erschienen ist der herrlich Tag
• J.P.Sweelinck: De Engelse Fortuyn variatie 1
• J.P.Sweelinck: De Engelse Fortuyn variatie 2
• J.P.Sweelinck: De Engelse Fortuyn variatie 3
• J.P.Sweelinck: Est-ce Mars variatie 1
• J.P.Sweelinck: Est-ce Mars variatie 1
• J.P.Sweelinck: Est-ce Mars variatie 2
• J.P.Sweelinck: Est-ce Mars variatie 2
• J.P.Sweelinck: Est-ce Mars variatie 3 en 4
• J.P.Sweelinck: Est-ce Mars variatie 3 en 4
• J.P.Sweelinck: Est-ce Mars variatie 5
• J.P.Sweelinck: Est-ce Mars variatie 5
• J.P.Sweelinck: Est-ce Mars variatie 6 en 7
• J.P.Sweelinck: Est-ce Mars variatie 6 en 7
• D.Buxtehude: Fuga in C (deel)
• D.Buxtehude: Fuga in C
• D.Buxtehude: Toccata in G
• D.Buxtehude: Canzonetta
• J.Pachelbel: In Dich hab ich gehoffet
• J.Pachelbel: Es woll uns Gott genädig sein
• J.G.Walther: Warum sollt ich mich denn grämen
• J.G.Walther: Warum sollt ich mich denn grämen
• J.G.Walther: Jesus, meine Zuversicht
• G. Frescobaldi: Aria detto balletto Var. 1
• G. Frescobaldi: Corrente prima
• J.S.Bach: We nur den lieben Gott lässt walten

Download

De HW 4 versie van dit orgel laadt zonder problemen in HW 5 of hoger.

Mail voor download informatie van het orgel uit Krewerd naar info@hauptwerk.nl